ศิลปะบนจานอาหาร
อาหาร ถือว่าเป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต เพราะนอกจากสนองความต้องการทางร่างกายแล้ว อาหารยังสนองต่อความต้องการทางด้านจิตใจ สังคม และวัฒนธรรม ดังนั้นในการบริโภค ผู้จัดอาหารจึงต้องใช้ศิลปะในการสร้างสรรค์อาหารบนจาน โดยมีองค์ประกอบการจัดอาหาร ดังนี้
- ขนาดและสัดส่วนของอาหาร เป็นการสร้างความสมดุลให้จานของคุณ เพื่อเพิ่มความน่ารับประทาน รวมถึงการจัดวางบนโต๊ะอาหารด้วย ผู้จัดจะต้องคำนึงถึงการจัดแต่งบนโต๊ะ หากมากเกินไปก็จะดูไม่สวยงามและไม่น่ารับประทาน
- ความกลมกลืน จะเกี่ยวข้องกับอาหารและภาชนะที่ใส่อาหาร ซึ่งควรกลมกลืนกัน เช่น อาหารที่เป็นแบบแห้งจะต้องจัดวางในใส่จาน ถ้าแบบน้ำก็ต้องใส่ในชาม เพื่อป้องกันการหกเลอะเทอะ ผลไม้ควรจัดลงในตระกร้า เป็นต้น
- การตัดกัน ศิลปะในการตัดกันของการจัดอาหาร ทำได้โดยการตัดกันระหว่างการตกแตงโต๊ะอาหารและการจัดอาหาร แต่ก็ไม่ควรตัดกันในปริมาณมากจนทำให้ขาดความน่าสนใจ ผู้จัดจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมของสี และอุปกรณ์ต่างๆด้วย
- จังหวะ ของการตกแต่งอาหารคือการสร้างสรรค์จานอาหารว่า สิ่งนี้ควรวาอยู่ตรงจุดไหนของจานอาหาร หรืออุปกรณ์นี้ควรวางตรงไหนบนโต๊ะอาหาร เพื่อเพิ่มความน่าสนใจมากขึ้น
- เอกภาพ ทำได้โดยการรวมกลุ่มของการจัดโต๊ะอาหาร เช่นการจัดชุดอุปกรณ์ที่เข้าด้วยกัน เพื่อใช้ได้อย่างสะดวกและเหมาะสมกับอาหารจานนั้นๆ ส่วนอาหารที่อยู่ในจาน ควรจะจัดให้พอเหมาะไม่แผ่กระจายออกในวงกว้าง
- การเน้น สามารถทำได้ทั้งการตกแต่งบรรยากาศในห้องอาหาร อีกทั้งยังเกี่ยวข้องกับสีสันของอาหาร เช่น การแกะสลัก ผัก ผลไม้ หรือการจัดบรรยากาศด้วยดอกไม้ เป็นต้น
- ความสมดุล จะช่วยให้พื้นที่จัดมีน้ำหนักในการจัดวางอย่างลงตัว ไม่หนาแน่นในบริเวณใดบริเวณหนึ่ง ทำให้ง่ายต่อการใช้สอย และงดงามต่อการมองเห็น เช่น การจัดวางอาหารในงานเลี้ยง ไม่ครจัดอยู่รวมกันเพราะจะทำให้เกิดความหนาแน่นของพื้นที่ ควรคำนวณและกระจายให้การจัดวางนั้นมีความสมดุล เพื่อความง่ายต่อการเข้าไปตักอาหาร
- สี อาหารแต่ละอย่างจะมีสีสันในตัวมันเอง โดยเฉพาะในอาหารไทย ที่มีสีสันที่หลากหลาย โดยการใช้สีในอาหารเป็นการเพิ่มความน่ารับประทานให้กับอาหาร และสร้างจุดเด่นให้กับอาหาร ดังนั้นการใช้สีตกแต่งอาหารจึงควรเป็นสีที่มาจากธรรมชาติ
ถึงแม้อาหารนั้นๆ จะมีรสชาติที่อร่อยเพียงใด แต่ถ้าหากขาดการปรุงแต่งด้วยศิลปะ ก็จะขาดความน่ารับประทานได้ ศิลปะไม่ใช่เพียงเป็นเรื่องของภาพวาด แต่ศิลปะนั้นได้แทรกอยู่ในชีวิตประจำวันของเราตลอดเวลา